ابن سینا برای امروز ما چه حرفی برای گفتن دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۰۵۲۶۳
«سهیل محسن اَفنان (زادهٔ ۱۹۰۴ در فلسطین – درگذشتهٔ ۱۹۹۰) پژوهشگر فلسفه و زبانهای عربی و فارسی و یونانی بود. ازجمله آثار او میتوان به ترجمه متون یونانی به فارسی و نیز تدوین لغتنامههای فلسفی اشاره کرد.
به گزارش مهر، افنان دانشآموختهٔ دانشگاه آمریکایی بیروت بود که بعدها به استادی کالج پمبروک دانشگاه کمبریج رسید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شیخ الرئیس ابوعلی سینا، شاخصترین و مهمترین چهره در تاریخ فرهنگ و فلسفه و علم در ایران است. هرچه درباره اهمیت و اعتبار او گفته شود، سخنی مکرر است و همگان اجماع دارند که بوعلی، پزشک و فیلسوف و فرهنگمرد و انسانی کم نظیر در تاریخ جهان و تمدن اسلامی است.
اما به ویژه در اقلیم فرهنگ و تاریخ ایران زمین، ستارهای پرفروغ و خیره کننده و مایه مباهات تک تک ایرانیان در یک هزار سال احیر محسوب میشود.
با این حال ـ در مرز شرم و حسرت ـ باید این نکته را بیفزائیم که هنوز برخی آثار ابوعلی سینا تصحیح و بازیابی و به گونهای شایسته نشر نشده و اساسا بخشی از نوشتههای حکیم بزرگ ما، یک هزار سال است که به صورت دستینه یا دست خط باقی مانده و در خزانه برخی کتابخانه یا موزه نگهداری میشود. بازگویی این مسئله، همچون اعتراف به گناه دشوار و غم انگیز است، اما حقیقتی گریزناپذیر است و باید گفته شود.
اگر به مثال یا مدل سازی متوسل شوم شاید بتوانم نسبت ابوعلی سینا به فرهنگ ایرانی و تمدن اسلامی را به نسبت ارسطو با فرهنگ یونانی وتمدن غربی ماننده کنم.
با این تفاوت که درباره معلم اول فلاسفه جهان، کتابها و بلکه کتابخانههای پرشمار کتاب و مقاله و پژوهش پدید آمده و در دسترس است. مجموعه آثار ارسطو، بارها به صورت انتقادی و دقیق تصحیح و منتشر شده و تک نگاریها و تفسیرها و اصطلاح شناسیهای عالی، تألیف و به همه زبانها چاپ شده است.
از جمله در زبان فارسی علاوه بر ترجمه اغلب آثار وی، تفاسیر و تواریخ و تک نگاریهای درجه اول درباره ارسطو، به قلم راس و مارتا نوسبام و به ترجمه بزرگردانی همچون محمد حسن لطفی و شرف الدین خراسانی و اسماعیل سعادت و عزت الله فولادوند و… تحریر و منتشر شده و در اختیار فارسی زبانان قرار گرفته است، اما از اغلب آثار ابن سینا، تصحیح مناسب یا تفسیر مورد قبول یا ترجمههای خوب و متعدد در دسترس نیست، حتی تک نگاری جامع و همه جانبه و دقیق و عالمانهای تألیف نشده که باب آشنایی عمیق و اولیه را به صورت قابل اعتمادی برای علاقهمندان بگشاید.
شاید به جز مقاله دائره المعارف بزرگ اسلامی که بعدا به صورت کتابچهای منتشر شد (بنیاد بوعلی سینا ـ همدان و دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، چاپ اول ۱۳۸۹)، شناختنامه معتبر دیگری نمیشناسیم که در خور نام و شخصیت بوعلی سینا و در شأن وی و آثارش نوشته شده باشد.
باری، با این سهل گیری و سهل انگاریها ما چه داعیه و ادعایی در جهان بزرگ و پرتکاپو و سرشار از اندیشه و علم معاصر میتوانیم داشته باشیم؟!
نوشتههای افنان در زمینه فلسفه و حکمت اسلامی از اهمیت و اعتبار خاصی برخوردار است و لذا پاسخگویی نیازهای دانشجویان فلسفه و طلبههای حکمت اسلامی میتواند باشد.
ابن سینا، عزیزترین و محبوبترین چهره در تمدن و فرهنگ ماست و نام او نماد عقل محض و دانایی متعالی و علم متقن است. خواص و دانشوران، او را سرمشق و آموزگار بزرگ خود میدانند و عامه و اغلب مردمان تا بدانجا به عقل و حکمت و طب و علم او باور دارند که افسانهها ساخته و اسم او را استعاره دانش و ادراک کامل و عالی قلمداد میکنند.
مترجم کتاب بر این باور است که هر ایرانی بافرهنگی میباید از اندیشه و نوشتهها و سرشت و سرنوشت و سرگذشت ابن سینا آگاهی داشته و بدان ببالد.
در روزگاری که طنین پرشکوه و زیبای عقل و فلسفه، در میان مسلمانان در هیاهوی بی معنی بنیادگرایی، ظاهرگرایان، اخباریون و متحجران بی خرذ و کوردل کمتر شنیده میشود، هر سخنی درباره فلسفه و ستاره پر نور آن در تاریخ تمدن اسلامی غنیمتی است.
ابن سینا و اندیشه و زندگی متعادل و متعالی وی نمونههای یگانه و فاخر برای همه نسلها و همه عصرهاست و در برابر تعصبات ویرانگر و غوغای تاریک اندیشانه و مدعیات عوام گرایانه و بی منطق، سپر و محافظی است که میتواند راه روشن اندیشه، منطق و فلسفه را به ما بنماید و طریق صحیح پژوهش، آزمایش، تجربه و علم را به ما بیاموزد.
سهیل محسن افنان یکی از پژوهندگان برجسته فرهنگ و فلسفه اسلامی است. وی در این اثر میکوشد تا علاوه بر سرگذشت، نمایی دقیق و همه جانبه از آثار و آرا و اندیشههای ابوعلی سینا ارائه نماید.
افزون بر آن به ریشههای حکمت و دانش سینوی از یک سو و اثرگذاری گسترده حکیم بر علم و فلسفه در شرق و غرب جهان نیز پرداخته است.
مروری بر این قسمت از نوشتههای افنان ـ فصلهای ابن سینا در شرق و در غرب، به تنهایی بیانگر وسعت پژوهش و دقت نظر و کیفیت اثری است که خلق کرده و اینک در اختیار ماست، ولی البته این نکته را هم باید گوشزد کنیم که به رغم دقت نظر و سخت کوشی افنان در جویش منابع و تطبیق آنها، به دلیل نبود یا ندید برخی مأخذ تاریخی و تحقیقات دقیقتر که در هفتاد سال اخیر انجام و منتشر شده، تسامحات و خطاهای نادری نیز در کار او دیده میشود.
از جمله در شرح زندگی ابن سینا و برخی نکات تاریخی و امثال اینها که در مقابل کل کتاب و ارزشهای آن چندان اهمیتی ندارد و اهل نظر و فرهنگ، در مطالعه کتاب خود بدان وقوف یافته و به قیاس دانش خود تصحیح خواهند کرد. نثر افنان، نسبتا روان شیوه بیان او عالمانه و معطوف به عرضه روشن معانی است.
مترجم در دیباچه اثر مینویسد: قبل از آغاز ترجمه به اهمیت و ارزش آن در عرصه عام فلسفه اسلامی و در زمینه خاص ابن سیناپژوهی پی بردم. بارها کوشیدم اثری همسنگ آن در زبان پارسی بیابم، اما به رغم زحماتی که کشیده شد ـ نظیر آثار استادان سعید نفیسی و سید صادق گوهرین ـ هیچ کتابی در خور منزلت ابن سینا یا نزدیک به کتاب حاضر نیافتم.
بعدها در گفتگو و مشاوره با استادان و دانایان فرهنگ و فلسفه، دکتر عزت الله فولادوند و دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی و نیز پزشک دانشور دکتر سید محسن میرجلیلی، بیشتر به اعتبار و ارزش کتاب افنان پی بردم و عزم خویش را برای پایان بردن این ترجمه جزم نمودم.
سهیل محسن افنان در پیشگفتار کوتاه کتاب نوشته است: این کتاب تلاشی است جهت آشنا کردن خواننده عادی با زندگی و آثار ابن سینا، همو که بی تردید تحریک کنندهترین شخص در تاریخ اندیشه مشرق زمین است.
این اثر نه دفاع از او و نظام فکری اوست و نه نقد فلسفه وی. او در طول زندگی خویش، تعمدا مدافعان و منتقدان خویش را به دیده تحقیر مینگریست. اکنون که یک هزار سال از آن تاریخ گذشته، نمیتواند بهتر از این در مورد آنها بیندیشد.
حال که نظرگاههای او به قدر کفایت موجه است و پس از طی یک دوره طولانی که در آن نام ابن سینا، از چین گرفته تا صوامع آکسفورد و پاریس قرون وسطا، ورد زبان همه پزشکان و فیلسوفان بوده، به نظر میرسد بهتر است بگذاریم که خود او درباره خویش سخن بگوید.
ما میخواهیم یک چشم انداز تاریخی صحیح به دست دهیم و نشان دهیم که او محصول تأثیر اندیشه یونانی بر تعالیم اسلامی در مقابل پس زمینه رنسانی ایرانی در قرن دهم است.
تصمیم گیری در مورد این پرسش منطقی که آیا در اندیشه ابن سینا چیزی با ارزش دائمی وجود دارد یا خیر، برعهده خواننده گذاشته شده است. مع هذا این موضوع مورد تأکید قرار گرفته که وی با مسائلی مواجه بود که ماحصل شاخههای متغایر دو فرهنگ متمایز بودند که با یکدیگر رو در رو شده بودند.
رویکرد او میتواند راهنمای آن دسته از شرقیانی باشد که با چالش تمدن غرب مواجه شده اند و آن دسته از غربیانی که هنوز در پی یافتن شالودهای هستند که بر مبنای آن ارزشهای معنوی را با دستاوردهای علمی هماهنگ سازند.»
منبع: فرارو
کلیدواژه: ابن سینا کتاب افق زندگی قیمت طلا و ارز قیمت موبایل ابوعلی سینا ابن سینا نوشته ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۰۵۲۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهید مطهری مجاهد عرصه جهاد تبیین بود
نماینده مردم استان مرکزی در مجلس خبرگان رهبری گفت: شهید مطهری مجاهد عرصه جهاد تبیین بود. او شخصیت عظیمی بود که توانست دیانت و معنویت را همراه با سیاست الهی مبتنی بر عقلانیت به خوبی تفسیر نماید. - اخبار استانها -
بهگزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، آیتالله علی عباسی ظهر امروز در همایش عقیدتی سیاسی سپاه روحالله استان مرکزی که در حسینیه ستاد برگزار شد، اظهار داشت: انقلاب اسلامی نقطه عطف تاریخ است. انقلاب اسلامی ایران یک نعمت بزرگ الهی است که روح جدیدی بر جهان دمید. این انقلاب همچنان مدیون اندیشههای شخصیتهای بزرگ است، شخصیتها و اندیشمندانی که در نظریهپردازی و تنظیم مبانی فکری انقلاب اسلامی نقش مهمی ایفا کردهاند و استاد شهید مطهری یکی از برجستهترین این شخصیتهاست.
وی، شهید مطهری را مجاهد عرصه جهاد تبیین برشمرد و افزود: شهید مطهری شخصیت عظیمی بود که توانست دیانت و معنویت را همراه با سیاست الهی مبتنی بر عقلانیت به خوبی تفسیر نماید و با زبان روز، معارف مکتبی اسلام ناب را به جامعه به ویژه جوانان بشناساند. این شهید والامقام فردی آگاه به زمان و مسلط بر دسیسههای دشمنان اسلام بود که با تبیین اسلام ناب، ماهیت اندیشههای انحرافی و خطرات اسلام التقاطی را برملا کرد.
نماینده مردم استان مرکزی در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: پاسخ شهید مطهری به اندیشه ماتریالیستی روشنفکرنماهای زمان، قویترین پاسخ بود. امروز شرایط جامعه ما نیز به گونهای است که برخی جوانان به اندیشه لیبرال دموکراسی شیفتگی نشان میدهند بدون اینکه شناختی از آن داشته باشند. در شرایطی که حق و باطل در جامعه، دارای چهرههایی همساناند و تشخیص حقایق برای مردم دشوار است، نیاز به جهاد فکری و معنوی وجود دارد. ما بایستی این شعارها را تحلیل و نشان دهیم که بیمحتوا هستند.
عباسی بیان کرد: شهید مطهری از توان علمی و قلم خود برای تبیین و دفاع از آموزههای اسلام ناب و بالاخص مسئله حقوق زن در اسلام و مسئله حجاب و غیره استفاده و ایفای نقش کرد. در مسئله نظام زن هنوز هم با تمدن امروز چالش داریم، مقام معظم رهبری فرمودند حجاب فی نفسه چالش نبود اما دستهایی از بیرون تلاش دارد تا آن را به یک چالش تبدیل کند. شهید مطهری برای دفاع از اسلام با تمام وجود در صحنه بود و امروز هم میدان نزاع ادامه دارد و ما باید در صحنه باشیم.
وی خاطرنشان کرد: شهید مطهری به عنوان مدافع سنگر فکری و عقیدتی به خوبی احساس مسئولیت کرد و به آن عمل کرد؛ اقدامات شایسته این شهید والامقام در عرصههای مختلف انقلاب و تفکرات ارزشمند آن برای حل مشکلات از دلایل اصلی ترور این شهید به دست گروههای تروریستی بود.
انتهای پیام/711/